سخن و نصویر هفته 27( چرا اینقدر بعضی از جوانان به مد اهمیت می دهند)

در گذشته تنها الگوی رفتاری جوانان، پدر و مادرهای شان بوده اند و جوانان از نحوه گفتار و رفتار گرفته تا پوشش و ... تحت تاثیر مستقیم والدین شان بودند اما امروزه شاهد هستیم که به دلایل مختلفی از جمله گسترش جوامع، فراگیر شدن محیط های مجازی، دور شدن فرزندان از کانون خانواده ها و ... برخی از جوانان به ارزش های دیگری روی آورده اند. ارزش هایی که گاهی مخالف ارزش های خانوادگی آن هاست در انتخاب نوع پوشش، طرز صحبت کردن و ... با عنوان مد به مرحله بروز می رسد.

آسیب های فردی مدگرایی

کارشناسان و مشاوران خانواده، معتقدند که مدگرایی افراطی می تواند باعث از بین رفتن قدرت تعقل، ابتکار و تصمیم گیری در افراد و همچنین موجب آسیب های اجتماعی و فرهنگی شود.

مد یک رفتار اجتماعی است که به یک باره به تغییر سلیقه ناگهانی در افراد منجر می شود که ممکن است با فرهنگ و رسوم خانواده و جامعه ای که افراد بر حسب سابقه و قدمت از آن پیروی می کنند، تناقض داشته باشد.

دلایل تمایل به مدگرایی در جوانان

مدگرایی، پناه برای رسیدن به آرامش ظاهری است، درباره دلایل گسترش مدگرایی در بین جوانان عوامل مختلفی بیان شده است که از جمله آن می توان به طرد شدن یا مورد پذیرش قرار نگرفتن فرد از سوی خانواده، انطباق نداشتن نظام ارزشی خانواده با نظام فرهنگی جامعه و پاسخگو نبودن خانواده به نیازهای فرزندان اشاره کرد. در ادامه چندین دلیل دیگر در زمینه تمایل جوانان به مدگرایی مطرح می شود که به پدر و مادرها برای شناخت بیشتر روحیات جوانان کمک می کند.

تنوع طلبی: دوره جوانی، فصل تازه ای در زندگی انسان است که جوان با ورود به آن، در پی تجربه ای جدید برای رسیدن به هویتی متمایز است. این نیاز در رفتار جوان به صورت مدگرایی خودش را نشان می دهد.

همانند سازی: یکی دیگر از عوامل مدگرایی، همانند سازی با شخصیت هایی است که جوان آنان را الگوی خود قرار داده است مانند هنرپیشه های سینما، خوانندگان، قهرمانان و ورزش کاران و گروه های دیگر.

جلب توجه: بعضی افراد با روی آوردن به مد روز و تغییر هر روزه لباس و آرایش خود، در صدد جلب توجه دیگران هستند. استفاده از لباس، مدل مو و حتی کفش های عجیب و غریب، همه برای جلب توجه دیگران است. همچنین انگیزه رقابت با دیگران، از دیگر عوامل پیروی از مد در بین جوانان محسوب می شود.

دخترها بیشتر تحت تاثیر مدگرایی هستند

معمولا دخترها به لحاظ احساسی بودن واکنش های شان نسبت به محیط، عاطفی تر است و بیشتر تحت تاثیر مد و مدگرایی قرار می گیرند؛ بنابراین تقلید و گرایش به الگوهای برتر با طبیعت بیولوژیکی زنان تناسب بیشتری دارد. همچنین دخترها بیشتر به روابط و ظاهر اشخاص توجه می کنند و حس زیبا دوستی در آن ها بیشتر است. به همین علت است که گرایش به مد و تقلید از طرز لباس پوشیدن تا نحوه آرایش و نوع صحبت کردن در دخترها بیشتر و زودتر خودش را نشان می دهد.

الگو بودن پدر و مادر برای فرزند

توجه نکردن به نیاز جوانان به محبت و مهربانی، نیاز به امنیت و آسایش، نیاز به احترام و نیاز به قدردانی و ... در خانواده، باعث می شود جوانان برای پاسخ به نیازهای ذکر شده به جمع های دوستانه پناه ببرند. جمع هایی که معمولا راهنماهای دلسوزی نیستند. بنابراین وظیفه والدین که بیشترین ارتباط را با جوانان دارند، این است که با ارائه الگوهای مناسب و عینی جوانان و نوجوانان را در بحران یاری دهند. با این حال ذکر این نکته هم ضروری به نظر می رسد که بهترین الگو برای جوانان، والدین شان هستند.

رفتار صحیح خانواده در برابر مدگرایی جوانان

مد به خودی خود ناپسند نیست و عجیب و غریب هم نیست، بلکه نوعی الگوی سلیقه ای فرهنگی یا اجتماعی است. علاقه مندان به آن نیز گروه های سنی ویژه ای نیستند بلکه با شدت و ضعف، در میان همه طبقه های سنی و اجتماعی دیده می شوند. در این میان نوجوانان و جوانان به دلیل شرایط سنی، کنجکاوی و روحیه تنوع طلبی بیش از دیگر گروه های اجتماعی، مجذوب جاذبه های مد می شوند. مد هر چه باشد، خوب یا بد، اخلاقی یا غیر اخلاقی، ارزشی یا غیر ارزشی، نکته مهم شیوه برخورد با آن است. در تایید یا رد آن نباید افراطی یا احساسی برخورد کرد. به ویژه رد یا مخالفت با آن بدون طرح پیشنهاد مناسب و اجرایی و متناسب با علایق و سلایق نسل جوان و نوجوان نه تنها موفقیتی در پی نخواهد داشت، بلکه خود مشکل ساز خواهد شد. بی شک برخوردهای منفی و فیزیکی والدین با این پدیده نیز کارساز نخواهد بود و با گذشت زمان، به مشکلات در این زمینه و مخالفت با خانواده منجر خواهد شد. با توجه به پیامدهای گوناگون مدگرایی منفی، برای کاهش پیامدهای ناگوار آن در جامعه، باید به دنبال راهکارهایی برای تعدیل آن بود. به یقین در این میان نقش فرد مدگرا و خانواده از همه بیشتر است.

مد و مدگرایی نوعی نماد است. نماد نیز وسیله ای برای انتقال پیام، هدف و باور فرد یا گروهی است که فقط در قالب گفتار نیست. گاهی مدل یک لباس، طرح، رنگ و نوشته آن می تواند حاصل همان پیام گفتاری باشد. امروزه بسیاری از گروه های غیراخلاقی برای خودشان نمادهایی دارند. استفاده آگاهانه یا نا آگاهانه از این نمادهای فرهنگی و تبلیغی می تواند به معنای علاقه و وابستگی و هم سویی فکری با آنان باشد و ما باید با انتخاب پوشش مناسب، خود را از نمادهای فرهنگی نامناسب دور سازیم.

برنامه ریزی مناسب برای اوقات فراغت: از جمله عواملی که جوانان و نوجوانان را به مدگرایی منفی یا پوچی و بیهودگی دچار می کند، بی برنامگی و بیکاری است. بنابراین پدر و مادرها باید با برنامه ریزی مناسب، برنامه های جذابی برای اوقات فراغت نسل جوان تدارک ببینند و همچنین جوانان و نوجوانان نیز باید برای اوقات فراغت خود در زمینه های علمی، هنری، ورزشی و تفریحی برنامه ریزی سودمندی داشته باشند تا وقت ارزشمند خود را برای کارهای غیر ضروری مانند خودنمایی و جلوه گری یا پیروی از گروه های پوچ و بیهوده صرف نکنند.

باآرزوی سلامتی، شادی و عاقبت بخیری برای تمام دوستانم

#مهدی احمدزاده