سلسله مطالب تشریفات کاربردی 1 - آیین پرچم جمهوری اسلامی ایران

آیین پرچم جمهوری اسلامی ایران و کشورهای طرف مقابل 
الف – پرچم جمهوری اسلامی ایران و ویژگی های آن 
بر طبق اصل هیجدهم قانون اساسی، پرچم جمهوری اسلامی ایران به رنگ های سبز و سفید و سرخ با علامت مخصوص جمهوری اسلامی ایران و شعار الله اکبر و دارای مشخصات زیر است: 
1- ترتیب قرار گرفتن رنگ ها: رنگ سبز در بالا، رنگ سفید در وسط و رنگ سرخ در پایین قرار می گیرد.
2- علامت مخصوص جمهوری اسلامی ایران: به رنگ سرخ در وسط پرچم و روی متن سفید قرار می گیرد.
3- شعار الله اکبر: به نشانۀ بیست و دوم بهمن « یازدهمین ماه هجری شمسی » یازده بار در رنگ سبز و یازده بار در رنگ سرخ یعنی جمعاً بیست و دو بار با خط بنایی ( یعنی همان خطی که الله اکبر را بر مناره های مساجد نقش می کند) به صورت حاشیه در مرز رنگ سرخ و سبز با رنگ سفید تکرار می شود. 
4- جنس و بافت: پارچۀ پرچم باید از نخ پنبه ای خالص سفید و مرسریزه شده یا مخلوط پنبه پلی استرو ویسکوز پلی استر تهیه شود؛ از ابریشم و پشم نیز می توان استفاده کرد، ولی پارچه نباید از ویسکوز خالص باشد. بافت پارچه مورد استفاده از پرچم ساده و از نوع تاری و پودی است. 
5- اندازه ها: پرچم جمهوری اسلامی ایران دارای دوازده اندازه است با نسبت طول به عرض 7 به 4 است که با توجه به محلی که نصب می شود در اندازه های مختلف تهیه می شود.
رنگ میله پرچم نقره ای و سر چوبی که بر روی میله نصب می شود ساده است. 
تمام پرچم ها یک لا هستند به جز پرچم های رومیزی و پرچم هایی که روی وسائل نقلیه نصب می شود که می توانند دو لا تهیه شوند. 
پرچم همیشه باید تمیز و رنگ و اندازۀ آن حفظ شود و فاقد عیوبی باشد که به چشم آیند. چنانچه رنگ پرچم بر اثر مرور زمان یا دلایل دیگر تغییر یابد یا در آن در رفتگی نخ یا سوراخ یا آثار لکه روغن و زردی وبریدگی و سوختگی و یا ضایعات دیگر مشاهده شود باید فوراً آن را تعویض و پرچم جدید جایگزین آن کرد.

ب- آیین برافراشتن و پایین آوردن پرچم 
پرچم جمهوری اسلامی ایران همه روزه قبل از شروع کار اداری باید در ساختمان های دولتی برافراشته و قبل از غروب آفتاب پایین آورده شود. برافراشتن و پایین آوردن پرچم باید با احترام صورت گیرد. 
مأموران دیپلماتیک و کنسولی جمهوری اسلامی ایران در خارج مکلف هستند طبق بند الف نسبت به برافراشتن و پایین آوردن پرچم در محل ماموریت و محل اقامت رئیس مأموریت اقدام کنند. 
محل اقامت سفیر یا سرکنسول از قاعدۀ پایین آوردن پرچم معاف است. 
میلۀ پرچم هایی که در حیاط نصب می شود از لوله های ثابت فلزی تهیه و ارتفاع میله برحسب وسعت حیاط تعیین می شود و رنگ آن باید اکلیل نقره ای باشد. 
نصب پرچم روی دیوار، نرده، و تابلوهای راهنما و تزیین نمای بیرونی یا درونی ساختمان با پرچم یا اضافه کردن خطوط یا شکل های اضافی روی پرچم ممنوع است 
استفاده از پرچم به صورت غیر استاندارد یا نصب آن روی میله یا پایه های کوتاه ممنوع است. باید دقت شود که پرچم به هنگام نصب به طور صحیح و در جهت درست آن افراشته شود. از نصب پرچم به صورت وارونه یا در محل نامناسب خودداری شود.

ج - موارد استفاده از پرچم جمهوری اسلامی ایران 
از پرچم جمهوری اسلامی ایران صرفاً در موارد ذیل می توان استفاده کرد: 
محل های دولتی و وابسته به دولت.
مجموعه ها و میدان های ورزشی (صرفاً در مسابقات رسمی )
نمایندگی های جمهوری اسلامی ایران در خارج و محل اقامت روسای مأموریت ها 
تزیین خیابان های محل عبور روسای کشورهای خارجی در مسافرت های رسمی 
محل های برگزاری کنفرانس ها در صورتی که جنبۀ بین المللی یا دولتی داشته باشد. 
در تشییع جنازۀ رسمی، تابوت را با پرچم جمهوری اسلامی ایران می پوشاند. 

د – آیین استفاده از پرچم در اعیاد ملی و مذهبی 
1 – در اعیاد رسمی، ملی، و مذهبی می توان پرچم جمهوری اسلامی ایران را به تعداد بیشتر در محل های مناسب نصب کرد.
2- فهرست اعیاد رسمی ملی و مذهبی در آیین تشریفات جمهوری سلامی ایران دیده می شود.
3- هنگام مسافرت رئیس جمهوری اسلامی ایران به خارج از کشور، پرچم جمهوری اسلامی ایران در طول توقف در کشور میزبان در محل اقامت ایشان برافراشته می شود. در این خصوص باید عرف کشور محل توقف مورد عنایت قرار گیرد.

ه- آیین نیمه افراشته کردن پرچم 
1- هنگام عزاداری عمومی، پرچم جمهوری اسلامی ایران به تعداد روزهائی که دولت جمهوری اسلامی ایران رسماً اعلام می کند به صورت نیمه افراشته در خواهد آمد. 
2- هنگام اعلام عزای ملی در هر کشور خارجی، نمایندگی های دیپلماتیک و کنسولی جمهوری اسلامی ایران درآن کشور طبق عرف محل و به تعداد روزهای اعلام شده پرچم را به صورت نیمه افراشته در خواهند آورد. 
3- در صورت فوت رئیس مأمور دیپلماتیک یا کنسول جمهوری اسلامی ایران در کشور محل توقف، پرچم جمهوری اسلامی ایران، مدت یک روز به صورت نیمه افراشته در خواهد آمد. 
4-برای نیمه افراشته کردن، ابتدا پرچم را به طور کامل باید برافراشت و سپس به اندازۀ یک چهارم ارتفاع میله پایین آورد.

و – نصب پرچم روی وسایل نقلیه 
 در داخل کشور، صرفاً اتومبیل حامل رئیس جمهوری اسلامی ایران می تواند مستقلاً از پرچم استفاده کند. اتومبیل های مقامات دیگر در صورت همراهی میهمانان خارجی می توانند از پرچم جمهوری اسلامی ایران استفاده کنند. 
 پرچم اتومبیل باید روی گلگیر سمت راست راننده نصب شود. 
 هنگام همراهی سفیر خارجی بمنظور تقدیم استوار نامه به رئیس جمهور، پرچم جمهوری اسلامی ایران روی اتومبیل حامل وی و در سمت راست نصب می شود. پس از تقدیم استوار نامه، پرچم کشور سفیر در سمت راست و پرچم جمهوری اسلامی ایران در سمت چپ نصب می شود.
 روسا، نمایندگی های دیپلماتیک، و کنسولی جمهوری اسلامی ایران در کشور محل توقف در موارد خاصی می توانند روی اتومبیل خود پرچم جمهوری اسلامی ایران را نصب کنند. 
 در مواردی که اتومبیل رئیس نمایندگی، حامل یک مقام رسمی جمهوری اسلامی ایران در سطح وزیر باشد. 
 در مواقع شرکت در ضیافت جشن ملی کشور پذیرنده و مأموریت های دیپلماتیک و کنسولی یا سازمان های بین المللی کشور محل توقف. 
 در جشن 22 بهمن یا 12 فروردین، سالگرد پیروزی انقلاب و روز جمهوری اسلامی ایران .
 هنگام عزیمت جهت تقدیم استوار نامه به رئیس کشور محل توقف، طبق عرف محل. 
 به هنگام ملاقات های رسمی با مقامات عالیه کشور پذیرنده. 
 به هنگام ملاقات با روسای ماموریت های سیاسی و کنسولی مقیم کشور پذیرنده. 
 در صورت مسافرت رسمی رئیس جمهوری اسلامی ایران به خارج، پرچم جمهوری اسلامی ایران صرفاً در اتومبیل حامل ایشان مورد استفاده قرار خواهد گرفت.

ز – آیین استفاده از پرچم جمهوری اسلامی ایران و پرچم هیئت های میهمان جمهوری اسلامی ایران.

آیین استفاده از پرچم نمایندگی های جمهوری اسلامی ایران در خارج 
- رؤسای ماموریت ها موظف اند یک عدد پرچم کوچک رومیزی در سمت راست میزکار خود « هنگامی که پشت میز نشسته اند » یا یک عدد پرچم بزرگ ایستاده با میله ای به بلندی تا سه برابر عرض پرچم در پشت سر و در سمت راست خود قرار دهند. 
- در صورتی که رئیس کشور پذیرنده به مناسبتی به محل مأموریت جمهوری اسلامی ایران بیاید پرچم دولت او نیز برفراز ساختمان برافراشته می شود. 
- در صورتی که به مناسبتی قرار باشد پرچم چند کشور در ساختمان محل مأموریت برافراشته شود، همیشه تقدم با پرچم دولت فرستنده است. اگر قرار باشد سه پرچم در محل ماموریت نصب شود پرچم وسط دارای تقدم دوم و پرچم سمت چپ دارای تقدم سوم است. در خارج از محل نمایندگی، تقدم همواره از آن دولت پذیرنده است. 
- تنها روسای ماموریت های دیپلماتیک و کنسولی مجاز به نصب پرچم بر ساختمان محل اقامت، دفتر کار، و اتومبیل خود هستند. بقیۀ اعضا حق استفاده از پرچم را ندارند مگر اینکه در غیاب سفیر مسئولیت نمایندگی را به عهده داشته باشند.

ح – تقدم پرچم 
1- در موقع بازدید رئیس کشور خارجی از جمهوری اسلامی ایران، پرچم آن کشور در محل اقامت او در اهتزاز خواهد بود. 
2- در ساختمان محل مذاکرات دو جانبه، تقدم با پرچم میهمان خواهد بود و در سمت راست بیننده نصب خواهد شد و پرچم جمهوری اسلامی ایران در سمت چپ آن قرار خواهد گرفت.
3- در صورتی که قرار باشد پرچم چند کشور در محلی نصب شود که جمهوری اسلامی ایران میزبان است، پرچم ها همه بر حسب حروف الفبای لاتینی نام کشورها نصب می شوند و پرچم جمهوری اسلامی ایران در وسط قرار می گیرد. 
4- در صورتی که جمهوری اسلامی ایران میزبان یک کنفرانس بین المللی باشد، تقدم پرچم ها از روی ترتیب الفبای لاتین خواهد بود.

ط- پرچم در مجامع بین المللی 
ترتیب تقدم پرچم در مجامع بین المللی تابع ترتیب الفبای لاتین است.

ی – پرچم ملی 
پرچم ملی به رنگ های سبز، سفید، و سرخ و فاقد علامت مخصوص جمهوری اسلامی ایران و الله اکبر است. 
خصوصیات این پرچم از حیث اندازه و نوع جنس تابع استانداردهای پرچم جمهوری اسلامی ایران است.

ک- موارد استفاده از پرچم ملی 
از پرچم ملی صرفاً در اعیاد و مراسم ملی و مذهبی می توان استفاده کرد. مؤسسات خصوصی و همۀ افراد ایرانی می توانند در این گونه مراسم از پرچم ملی استفاده کنند.

منابع 
- کتاب مجموعه قوانین و مقررات تأمین اجتماعی (ویژه کارفرمایان) دفتر قوانین و مقررات- معاونت حقوقی امور مجلس سازمان تأمین اجتماعی/محمد رضا جوان جعفری، علی احسان شفائی، عمران نعیمی- تهران: چاپ دوم- پائیز 1383
- کتاب ایرانی و کنسولی – راهنمای انجام امور کنسولی ایرانیان خارج از کشور/حسین عبدی – تهران: وزارت امور خارجه، مرکز چاپ و انتشارات، سال 1384
- کتاب مجموعه پرسش و پاسخ در زمینه روابط کار /تهیه کننده محمد جواد الهیان- (ویراست 2)- تهران: موسسه کار و تأمین اجتماعی، 1383-338 ص (موسسه کار و تأمین اجتماعی، 100)
- جزوه قوانین و مقررات اشتغال اتباع خارجی – تهیه کننده: معاونت اشتغال اداره کل اشتغال اتباع خارجی وزارت کار و امور اجتماعی- تهران: وزارت کار و امور اجتماعی
- جزوه راهنمای مراجعین اداره کل اشتغال اتباع خارجی- از انتشارات معاونت سیاستگذاری و برنامه ریزی کشور- تهران- اداره کل اشتغال اتباع خارجی
- مجله سفر شماره 211
- مجله صنعت حمل و نقل شماره 251
- مجله نشریه کارگزار روابط عمومی
- کتاب احکام فقهی در سفر آقای محمد حسین فلاح زاده- نشر معروف قم- چاپ چهارم 1383
- سایتهای اینترنتی 
- http://www.mardomanco/success/positive.aspx
http://www.fa.gor.ir
http://www.protoclplass.com
http://www.deargrace.com
- کتاب آئین سخنرانی/ ویل کارنگی
- کتاب هفتاد و پنج درس زندگی از سیره عملی حضرت فاطمه(س)/حمید رضا کفاش-نشر عابد-چاپ نهم- 1384
- آئین تشریفات/محمد رئیس- تهران وزارت امور خارجه- مرکز چاپ و انتشارات 1382
- مجموعه قوانین مصوب سال 1310
- آئین نامه و فرم های مخصوص اداره کل اتباع خارجی ناجا
- آئین نامه و فرم های مخصوص اداره کل اشتغال اتباع خارجی (وزارت کار)
- آئین نامه و فرم های مخصوص اداره گذرنامه
- آئین نامه و فرم های مخصوص وزارت امور خارجه
- اصول و آداب تشریفات/ احمد یحیایی ایله ای و برات اله صمدی راد- انتشارات کارگزار روابط عمومی سال 1381
- آداب معاشرت/ منصور احمدی-تهران- توتیا 1382
- مقدمه ای بر آداب و آئین تشریفات/ مرکز آموزش های دیپلماتیک وزارت امور خارجه 1376

منبع مرجع: شبکه اطلاع رسانی روابط عمومی ایران(شارا)